Barbershop geschiedenis
Barbershop zoals we dat nu kennen komt uit Amerika en is het resultaat van verschillende muzikale ontwikkelingen die zich vanaf de zeventiende eeuw tot 1940 op diverse gebieden hebben afgespeeld.
In de 17e en 18e eeuw werd het meerstemmig zingen door Engelse en Ierse emigranten meegenomen naar Amerika. Ver van huis kwamen ze bij elkaar en zongen weemoedig over hun vaderland en achtergelaten geliefden. Zo ontstond volgens de Amerikaanse officiële lezing het barbershop zingen. Al snel ontwikkelde de stijl zich daarna verder met de vorming van mannen kwartetten. Eind 19e eeuw trad in bijna elke revue wel een barbershopkwartet op.
Daarnaast vind barbershop ook zijn ‘roots’ bij de in de zuidelijke staten werkende slaven die tijdens het werken veelal samen nummers zongen. Ook heeft het vierstemmig close harmony een lange traditie in Afro-Amerikaanse kerken. Aan het eind van de negentiende eeuw werd het kwartet zingen gebruikelijk bij de kapperswinkel (barbershop). In de rij voor de kapper doodden de heren hun tijd door het zingen van vierstemmige songs. Vanuit hier werden allerlei ‘zwarte’ kwartetten gevormd die ook in zwarte revues optraden. Met de komst van radio en toenemende populariteit van de ‘big bands’ verdween het barbershopgenre naar de achtergrond.
Het huidige barbershop zingen werd in 1938 nieuw leven ingeblazen door de Amerikaanse advocaat O.C. Cash; deze richtte een mannen-barbershopvereniging op.
Dit werd een groot succes en het barbershop zingen verspreidde zich snel door heel Amerika.
Na de Tweede Wereldoorlog waaide de stijl de hele wereld over en werden in verschillende landen barbershopkoren en -organisaties opgezet.
In het begin was het barbershop zingen voorbehouden aan mannen, pas later ontstonden er ook vrouwengroepen. Deze gebruiken net als de mannen de termen tenor, lead, bass en baritone als aanduiding van de stempartijen.
Wereldwijd zijn er nu bijna 37.000 mannelijke en 35.000 vrouwelijke leden.
Barbershop als zangstijl
Barbershop wordt gezongen zonder enige instrumentale begeleiding, beter bekend als a capella.
De akkoorden zijn snel herkenbaar doordat iedere noot van een lied vierstemmig wordt gezongen, ook wel een harmonisch akkoord genoemd. Typisch kenmerk van barbershop is dat de op één na hoogste stem (lead) de melodie zingt en het verhaal van het nummer vertelt. Deze stem gloort tussen de anderen door. Daarboven zet de tenor een tweede stem neer. De bass geeft het geluid een solide ondergrond met een donkere, ronde klank. De baritone kleurt het ene moment met de lead, het volgende moment meer met de bass. Samen produceren ze welluidende akkoorden. Deze ‘ringing chords’ maken dat er nog eens allerlei boventonen te horen zijn alsof er minstens vijf stemmen klinken.
Bijna net zo typerend als het barbershopgeluid is de expressie en show die bij barbershop horen.
Want ‘there is no business like showbusiness’ en barbershop valt of staat met de algehele performance.
Met gebaren, lichaamstaal, expressie, kostuums en choreografie ondersteunen zangers en zangeressen de inhoud van het lied.
Een genot om naar te kijken en te luisteren, een show waar je niet omheen kunt.
Noten lezen?
Om barbershop te kunnen zingen hoef je niet persé noten te kunnen lezen.
Bij ons worden veel nummers ingestudeerd met professioneel ingezongen partijen, zodat je deze thuis kunt oefenen. Dit worden ook wel ‘teachtracks’ genoemd.
Wel is het van belang dat je gevoel hebt voor muziek en show.
Daarnaast is het niet geheel onbelangrijk dat je redelijke stem hebt en toon kunt houden.
Bovendien mag een portie motivatie en discipline om de veelal Engelstalige teksten uit het hoofd te leren niet ontbreken.
Doordat de vier stemmen samen de juiste klank teweeg brengen, hoef je geen operastem te hebben om mee te kunnen doen.
Wedstrijden en optredens
Barbershop is een heel sociale manier van zingen en wordt wereldwijd door velen beoefend.
Om die reden zijn er regelmatig nationale en internationale wedstrijden en evenementen waar barbershopkoren en kwartetten op afkomen.
Tijdens deze onderlinge wedstrijden worden de koren en kwartetten beoordeeld door een jury. De categorieën zijn muziek, zang en presentatie. De deelnemers krijgen punten toegekend plus een uitvoerige beoordeling waarin sterke en zwakke kanten worden aangegeven.
Voor ieder koor en kwartet is een optreden voor publiek en jury iets om naartoe te leven. Het spel met de zaal en het applaus na een performance zijn een belevenis waaraan menigeen warme gevoelens overhoudt.
Ondanks dat barbershop op vele verschillende plekken ter wereld wordt gezongen, kent iedere barbershopper een standaard repertoire van nummers dat met ieder andere barbershopper waar ook ter wereld gezongen kan worden!
Zo ontstaat er tijdens het zingen na een wedstrijd of evenement, het ‘afterglowen’ genoemd, vaak een band of vriendschap met andere barbershoppers, zelfs al kan de één de ander niet verstaan.
Verder ontwikkelen
Naast de eigen repetities van Sound Waves en de nationale en internationale wedstrijden waaraan wordt meegedaan, organiseert Sound Waves regelmatig een coachingsweekend waarin vooraanstaande coaches uit binnen- en buitenland ons koor verder helpen op het gebied van presentatie, muziek en zang.
Ook krijg je de kans om jezelf individueel te ontwikkelen op barbershopgebied. Dit kan via Holland Harmony/Dutch Association of Barbershop Singers, de grootste Nederlandse koepelorganisatie voor barbershoppers.
Door HH/DABS wordt regelmatig een Harmony College of Educatieweekend georganiseerd; dit duurt meestal van vrijdagavond tot en met zondag. Voor dit weekend worden steeds interessante en zeer deskundige docenten aangetrokken en is er de mogelijkheid om allerlei verschillende workshops te volgen.
Ook hier is plezier, kameraadschap en samen zingen een vast gegeven.